SOS Piet (Vanthemsche)

John Vandaele, journalist bij het wereldtijdschrift Mo* en auteur, plaatst kanttekeningen bij de vleesconsumptie in ons land en de rol die Boerenbond en openbare omroep daarin spelen.

De tijden veranderen. Onlangs vroeg ik Piet Vanthemsche, voorzitter van de Belgische Boerenbond, tijdens een debat of hij dacht dat de Belgische vleesconsumptie - een robuuste 90 kg per jaar per hoofd - veralgemeenbaar was naar 7 miljard mensen, binnenkort zelfs 9 miljard. "Nee, dat is niet mogelijk", erkende Vanthemsche. Dat was moedig van de voorzitter van de Boerenbond, en dus ook de vertegenwoordiger van de vele veetelers die ons land rijk is.

Zoiets erkennen wekt ongetwijfeld de ergernis van rabiate vleeseters. Maar Vanthemsche wéét dat er gewoon niet genoeg land is op de planeet om voldoende veevoer te produceren om 7 miljard mensen 90 kg vlees per jaar te laten eten. Bovendien weten we dat de vleesproductie - via het kappen van wouden en de productie van methaangas in de darmen van de herkauwers en lachgas op mesthopen - ook een bijzonder nefaste klimaatinvloed heeft. Dan hebben we het nog even niet over dat zielloze leven dat al die opgefokte dieren in onze stallen moeten lijden, nietwaar GAIA. Noch over het feit dat veel vlees eten niet per se zeer gezond is.

Maar woorden zijn één zaak, daden nog iets anders. Als je erkent dat ons gedrag niet veralgemeenbaar, en dus in se niet democratisch is, dan moet je dat gedrag aanpassen. En bijvoorbeeld de Belgen niet aanzetten om meer vlees te eten, maar eerder om minder vlees te eten. Maar wat zien we? Dat de VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, op de publieke omroep VRT reclame maakt voor het Meritus-vleeslabel en zo voor het eten van vlees. En wie is een prominent lid van de VLAM? Juist, de Belgische Boerenbond.

"Wij maken daar enkel reclame voor het kwaliteitslabel Meritus, niet voor het eten van meer vlees", verdedigde Vanthemsche zich zwakjes toen hij daarover op het VRT-programma Terzake ondervraagd werd. Journaliste Kathleen Cools pakte Vanthemsche hard aan, maar verloor kennelijk de rol van de VRT geheel uit het oog. Is het nog van deze tijd om dergelijke boodschappen als een boodschap van algemeen belang te verpakken? Neen, je kan vlees niet langer baden in het sausje van grenzeloze evidentie en zorgeloosheid, dat zo'n spotje uitademt. Een openbare zender moet ten dienste staan van de gemeenschap, zei voormalig VRT-baas Cas Goossens onlangs. Wel, dat betekent onder meer dat hij die gemeenschap duidelijk maakt in wat voor wereld ze leeft anno 2010. En zo mensen helpt bij gedragsveranderingen die onvermijdelijk zijn. Minder vlees eten is onvermijdelijk tenminste als we vasthouden aan waarden zoals de gelijkheid van mensen en een leefbaar klimaat. En geloof me, een ramp is dat niet: ik ben zelf ook grootgebracht met de klassieke Vlaamse vleesmaaltijd maar sinds ik minder vlees eet, ben ik geen spiertje minder gelukkig.

Vanthemsche verzet zich terecht tegen de culpabilisering van boeren. Het is inderdaad ongepast om individuele veetelers met de nek aan te kijken. Maar een moderne boerenorganisatie anticipeert wel op wat komen gaat. Of gaan we weer wachten tot de EU ons dwingt? Beter voorkomen dan genezen, dit keer, Piet.

Bron: de morgen